Vignetting ( คนทั่วไปเค้าเรียกว่า วิกเนต ) มีอีก ชื่อหนึ่งว่า Light Falloff? หรือ Hot spot
อธิบายง่ายๆว่า เป็นอาการที่ ภาพที่ได้ มีแสงตรงกลางสว่างกว่าพื้นที่รอบๆ

Vignetting จะเกิดได้จาก 4 สาเหตุ
1. เกิดจากมีวัตถุไปบัง แสงมากจน ทำให้แสงส่วนขอบภาพ น้อยลง เช่น Hood หรือฟิลเตอร์ (ที่ยังไม่ติดเข้าไปในภาพ)
2. ตัวเลนส์ เมื่อเลนส์คุณภาพไม่เลิศเลอ ไม่ได้ใช้เลนส์ L ริมแดง จะไม่สามารถรับแสงและ หักเหบริเวณขอบภาพ ได้เท่ากับ บริเวณ กลางภาพ กรณีนี้มักเกิดกับเลนส์ที่มุมกว้างมากๆ เลนส์ TELE ก็มีแต่จะไม่มากเท่า
3. ระยะ กับ มุมตกกระทบ ใน wiki อธิบาย เกี่ยวกับ “cosine fourth” law of illumination falloff ซึ่งอธิบายง่ายๆ โดยลองนึกถึง หลอดไฟกลมๆ แขวนอยู่ด้านบน แล้วมีพื้นอยู่ด้านล่าง ความสว่างของแสงจะเห็นเป็นดังรูป

4. รูปแบบของเซนเซอร์ (เกิดเฉพาะในกล้องดิจิตอล) เนื่องจากโครงสร้างของเซนเซอร์ ที่ปกติ จะมีลักษณะเป็น “หลุม” ที่มีฟิลเตอร์อยู่ด้านหน้า โดยมี 3-4 สี ( R G B และ แสงขาว ) แล้วค่อย นำมาประมวลผลรวมกัน เป็น 1 pixel? ด้วยลักษณะที่เป็นหลุมแบบนี้เอง ที่ทำให้ มุมของแสงที่ตกกระทบจากเลนส์ บริเวณ กลางภาพจะสามาถเข้าถึงตัว รับแสงได้ตรงๆ แต่ ที่ขอบภาพ แสงจะเฉียง ออกไปเรื่อยๆทำให้ แสง ไม่สามารถตกกระทบลงบนตัวรับแสง ได้เต็มที่

ซึ่งตรงนี้เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ olympus ผลิต เซนเซอร์ fourthird ที่ขนาดเล็กกว่าฟิล์มปกติ ครึ่งหนึ่งขึ้นมา
และเป็นการบอกอีกเช่นกันว่า กล้อง Full Frame sensor มีโอกาสจะเจอ Vignetting มากกว่า กล้อง APS sensor

ทีนี้ เราจะเห็นว่าในยุคสมัยนี้ จะหาเลนส์ที่เห็น Vignetting ชัดๆมากๆ “แทบไม่มี”(คือยังมีอยู่ เห็นได้ แต่ไม่ได้ชัดดำมืด แบบสมัยก่อน)
เนื่องจากเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นมาก จนทำให้เหลือ Vignetting เพียงเล็กน้อย กับเลนส์บางตัว

เลยกลายเป็นว่า Vignetting กลับเป็นสิ่งหนึ่งที่ “แสดงออกถึง อารมณ์ เก่าๆ” ของภาพสมัยกล้องฟิล์มโบราณ
นอกจากนี้ มันยังกลายเป็น คุณลักษณะอันหนึ่งที่เกิดขึ้นกับ กล้อง “โลโม่” หรือ กล้อง toy เนื่องจาก ความห่วยของเลนส์

รู้ดังนี้แล้ว เมื่ออยากจะปรับภาพให้ดู”เก่า” เป็นสีซีเปีย
หรือ อยากปรับภาพให้ดูเหมือน “โลโม่”? ก็อย่าลืม มองหาค่า Vignetting ปรับเป็นตัวช่วยเสริมความแนว

นอกจากนี้ในหลายกรณี การที่ ส่วนกลางของภาพ สว่างกว่า ส่วนรอบๆ ทำให้ภาพโดน”เน้น” พื้นที่ตรงกลางไปโดยปริยาย
หลายครั้ง Vignetting จึงช่วยให้เราสามารถ แก้ไขภาพบางภาพให้ออกมาดูดี และ ดู”แน่น” ขึ้นได้ง่ายๆ
จากตัวอย่างด้านล่างจะเห็นรูป “ธรรมดา” แผ่นไม้มุมขวาบน กับขอบระเบียงมุมซ้ายล่างไม่ได้ช่วยส่งเสริมภาพเอาซ่ะเลย

แต่พอ ปรับสีสัน แล้วโดน Vignetting เข้าไปสักหน่อย ของที่เคย “รกตา” ก็หมดความสำคัญลง
เน้นให้จุดเด่นกลับมาอยู่กลางภาพ ดังนี้แล

สวัสดี