เนื่องจากวันนี้ เห็นคุณเจมส์ (นักเรียนท่านหนึ่ง) โพสแจ้งข่าวมาใน Multiply ว่า “เจอฝุ่น”
เลยเกิดปิ๊งไอเดีย เขียนบทความนี้ขึ้นมา.
หลายท่านอาจจะเคยสงสัยว่าทำไม เวลาไปเลือกซื้อเลนส์มือ2ตามเว็บไซด์
จะมีคนโพสว่า “เลนส์ มีฝุ่นเล็กน้อยไม่มีผลต่อภาพ”
โดยเฉพาะเลนส์ซูมเจ้ากรรม ที่ ยืดได้หดได้
มีซอกหลืบเร้นให้ น้องฝุ่นเล็ดลอดเข้าไปถึงด้านใน
แล้วออกมาเกาะอยู่ที่เลนส์ เหมือนจะทำหน้าทะเล้น แลบลิ้นปลิ้นตาแล้วพูดว่า
“จ้างก็เช็ดไม่ออก กิ้วๆ”
.
ทำไมเลนส์ที่มีฝุ่นอยู่ด้านใน ถึงไม่มีผลต่อภาพ
.
ก่อนอื่นต้องเข้าใจการทำงานของเลนส์
ในการ”สร้างภาพ” บนฉากรับก่อน
.
การที่เราเห็นภาพบนฉากรับได้ เกิดจาก การที่เลนส์
“รวมเอาแสงที่กระจายตัวออกจากวัตถุ ให้กลับไปอยู่ด้วยกันบนฉากรับ”
.

.
ตรงไหนที่ แสงมารวมกันได้พอดี (ตัดกัน) “ก็ได้ภาพที่ชัด” คือเกิดจุดโฟกัส
ตรงไหนที่ไม่ได้รวมกันพอดี (ไม่ตัดกัน) “ก็ได้โบเก้ หรือส่วนที่เบลอ” ตามที่เคยเขียนในบทความก่อนหน้า (บทความ Hello Bokeh คลิ๊กที่นี่)
.
การรวมแสงตามปกติ ยิ่งเลนส์ มีพื้นที่รวมแสงมาก (หน้าเลนส์ใหญ่) ก็ยิ่งได้ความสว่างมาก
.
พอหรี่รูรับแสงให้แคบลง พื้นที่ รับแสงก็ลดลงด้วย แต่ “แสงยังไปตัดกันที่ฉากรับได้อยู่”
คือเกิดเป็นภาพได้ แต่ภาพมืดลง

.
ทีนี้ มันเกี่ยวกับฝุ่นตรงที่ หากมองพื้นที่วงกลมของหน้าเลนส์
ขนาดของจุดฝุ่น เล็กมาก
.
เช่น ถ้าหน้าเลนส์ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 30mm
พื้นที่รับแสงบนเลนส์คือ 706.5 mm?
ถ้าฝุ่นมีขนาดใหญ่โคตรๆ 1mm คิดง่ายๆว่า กินพื้นที่ประมาณ 1mm?

ผลก็คือ แสงส่วนที่สูญเสียไปกับจุดฝุ่น ถือว่าเล็กน้อยมาก ประมาณ แค่ 1/700
เพราะแสงที่ตกกระทบบนผิวหน้าเลนส์ส่วนอื่นๆยังกลับไป “ตัดกันที่ฉากรับได้อยู่”
( ซึ่ง ความเป็นจริง เม็ดฝุ่นเล็กกว่าตัวอย่างที่ยกมามาก )

ภาพของฝุ่นมีโอกาสเกิดขึ้น เมื่อ”เราใช้หน้ากล้องแคบมาก”
เนื่องจาก เมื่อหน้ากล้องแคบ
เลนส์จะถูกบีบให้แต่ละจุดบนภาพที่ปรากฎบนฉากรับ
ใช้พื้นที่เฉพาะบางส่วนของเลนส์
(ภาพตัวอย่างจะเห็นว่า จุดสีแดง และ จุดสีฟ้า
ใช้พื้นที่คนละส่วนบนเลนส์ในการสร้างภาพ)

หมายความว่า พื้นที่บนเลนส์ ในการสร้างภาพของจุดหนึ่งจุดจะลดลง
ผลคือ สัดส่วนของขนาดฝุ่น กับสัดส่วนของพื้นที่รับแสง มีโอกาสใกล้เคียงกันมาก
เช่น ถ้ารูรับแสงแคบมากจนพื้นที่เลนส์ใช้งานแค่ 2 mm?
.
ฝุ่นขนาด 1 mm? ย่อมทำให้จุดหนึ่งจุดในภาพ มืดลง 1/2 คือ
แสง มืดลงอย่างชัดเจน 1 stop
.
แต่ นี่คือกรณีสุดโต่ง ว่า ฝุ่นใหญ่เท่าเม็ดทรายและรูรับแสงแคบมาก
โดยทั่วไปฝุ่นที่หลุดเข้าไปในเลนส์ได้ ขนาดจะเล็กมาก
จน
“มีผลกับภาพ น้อยมาก ไม่สามารถสังเกตได้ชัดเจน”
.
เมื่อเข้าใจดังนี้แล้ว ก็สรุปได้ว่า
ฝุ่นเม็ดสองเม็ด เล็กๆ ในเลนส์ มีผลต่อภาพน้อย
มักจะมีผลต่อ จิตใจผู้ใช้มากกว่า
.
ใครทำใจไม่ได้ ก็ลำบากลำบน
นั่งกังวลทุกครั้งที่หยิบกล้องออกจากกระเป๋า
กลัวโน่นกลัวนี่ จนถ่ายภาพไม่มีความสุข
เสียเงินเสียทอง เสียเวลา เข้าศูนย์ล้างเลนส์ซ้ำแล้วซ้ำเล่า
ลงท้าย ถ่ายรูปไม่มีความสุข เอาจิตใจไปจ่ออยู่กับฝุ่นเม็ดเล็กๆ
.
ใครทำใจได้ถ่ายรูปให้มีความสุขก็ดีไป
เอาไว้มีหลายๆเม็ด ค่อยส่งศูนย์ล้างกันสักที ไม่เปลืองเงิน ไม่เปลืองเวลา
.
ใครมีฝุ่นอยู่ในเลนส์ ไปแล้วก็คิดซ่ะว่า เป็นสิ่งที่พระเจ้าส่งมา
ให้เราได้ฝึกจิตใจ ให้นิ่ง มองเรื่องเล็ก (เล็กจริงๆ) ให้ เป็นเรื่องเล็ก
อย่าเอามาทุกข์ใจ
แล้วหันไปสนใจเรื่องใหญ่ อย่าง
แสง ,เทคนิค ,มุมมอง ,น้องๆ นางแบบ ฯลฯ
ย่อมจะถ่ายภาพมีความสุขกว่าแน่นอน
.
สาธุ ( o /\ o)